Waarom Zijn Peulvruchten Niet Paleo? 6 Punten Waarom Wij Ze Niet Eten

Peulvruchten zijn heel populair bij vegetariërs die ze prijzen om hun eiwitten en vezels. Ook op andere gezondheidsblogs krijgen ze vaak veel lof toegezongen. Maar is dat wel terecht?

En waarom zijn peulvruchten niet Paleo? Dat lees je vandaag op deze blog!

Eerst en vooral: wat zijn peulvruchten? Peulen zijn de vruchten van de planten uit de vlinderbloemenfamilie. Deze bestaat uit twee vruchtbladen die open gaan aan beide zijden zodra de vrucht rijp is. Peulvruchten zijn de zaden uit peulen en ook de peulen zelf. Meestal gaat het om de zaden uit peulen zoals bij erwten, linzen en tuinbonen, maar soms worden de peulen ook in hun geheel gegeten zoals bij peultjes en sperziebonen. Pinda’s en soja behoren ook tot de familie van peulvruchten.

Er zijn een aantal redenen waarom peulvruchten uitgesloten worden bij Paleo

• Fytaten
• Lectines
• Saponinen
• Specifiek bij soja: fyto-oestrogenen
• Veel koolhydraten, maar weinig voedingsstoffen

Ik ga graag even wat dieper in op de verschillende puntjes:

1) Peulvruchten bevatten fytaten
Fytaten zijn stofjes die zich vastbinden aan mineralen in je voeding. Het zorgt er dus voor dat je lichaam eigenlijk niets kan doen met het magnesium, calcium, … die in deze peulvruchten zitten.

Dat is op zich niet zo’n enorm probleem, als je tenminste voldoende andere bronnen hebt van mineralen. Als de helft van je maaltijd echter bestaat uit peulvruchten… tsja, dan loop je sneller tekorten op. Vooral wanneer je vlees gaat vervangen door peulvruchten kan dat een probleem zijn.

Ik zei het al in de inleiding: peulvruchten worden gezien als een goede eiwitbron. Probleem? Ze bevatten ook protease remmers (onder andere fytaten) die de vertering van eiwitten afremmen. Zo komen deels onverteerde eiwitten in je darmen terecht waar ze ook weer andere problemen veroorzaken zoals een lekkende darm, chronische ontstekingen en allergische reacties.

Dit probleem is het meest aanwezig bij soja.

Het goede nieuws? Ons lichaam kan een beperkte hoeveelheid van deze protease remmers wel aan, deels omdat onze darmflora fytaten kunnen afbreken en zo de voedingsstoffen vrijmaken die ons lichaam nodig heeft. Hou er echter rekening mee dat fytaten ook in vele andere (paleo-proof) ingrediënten voorkopen zoals noten, cacao, spinazie, …

Je kan deze fytaten meestal wel voor een deel afbreken door je ingrediënten te weken (18u op kamertemperatuur) en te roosteren (noten).

2) Peulvruchten bevatten lectines
Lectines zijn een type proteïnen die planten aanmaken om zichzelf te beschermen tegen roofdieren. En ja, wij mensen vallen ook onder deze roofdieren. Lectines veroorzaken een lekkende darm en werken chronische ontstekingen in je verteringsstelsel in de hand.

Op korte termijn is dit niet iets dat je snel opmerkt (je krijgt er geen buikpijn van ofzo), maar op lange termijn kan dit grote schade aanrichten gaande van slechte absorptie van vitamines en mineralen tot auto-immuunziektes.

Het goede nieuws? De meeste lectines kan je deactiveren door verhitting. Door simpelweg je peulvruchten te een kwartiertje te koken minimaliseer je deze effecten. Dat werkt echter niet bij alle lectines. Bij de lectines in pinda’s maakt het bij voorbeeld geen verschil – die kan je dus maar beter blijven vermijden.

Over het algemeen zijn lectines dus niet zo’n groot probleem, maar als je al problemen hebt met je vertering, of zelfs kampt met een auto-immuunziekte, dan is dit absoluut wel iets om in het achterhoofd te houden, ook kleine hoeveelheden lectines kunnen dan al een groot verschil maken.

4) Peulvruchten bevatten saponinen
Peulvruchten bevatten enorm veel saponinen. Dit zijn stofjes die zich heel graag vastbinden aan de randen van je darmen waar ze heel wat schade aanrichten en vaak een lekkende darm veroorzaken. Zoals ik in het eerste puntje al aanhaalde: zo’n lekkende darm kan je best vermijden.

5) Soja bevat fyto-oestrogenen
Fyto-oestrogenen zijn plantaardige oestrogenen die je vindt in soja. Niet helemaal hetzelfde als het oestrogeen dat je al in je lichaam hebt, maar deze stofjes gedragen zich wel hetzelfde… Eenmaal geabsorbeerd in je lichaam gaan fyto-oestrogenen zich binden aan dezelfde receptoren als oestrogeen, alleen geven ze veel zwakkere signalen af dan oestrogeen. Omdat de signalen zo zwak zijn, gaat je lichaam in overdrive bij de productie van oestrogeen en zo is je hele hormonale systeem in de war.

Het gevolg? Een grotere kans op problemen met vruchtbaarheid en voortplanting, blaaskanker, astma, Alzheimer, ….

6) Peulvruchten zijn koolhydraatrijk, maar bevatten weinig voedingsstoffen
Voorstanders van peulvruchten hebben het vaak over de hoge hoeveelheden voedingsstoffen, maar… die beweringen zijn gebaseerd op de peulvruchten in hun rauwe staat. Het probleem is dat peulvruchten veel (maar niet allemaal) van deze stoffen verliezen bij het koken.

Peulvruchten worden ook geprezen door vegetariërs als een goede eiwitbron. Hoewel ze inderdaad best wat eiwitten bevatten, kan je ze echt niet vergelijken met dierlijke bronnen van eiwitten, zeker als je ook kijkt naar de kwaliteit van de proteïnen. Ze bevatten echter wel vrij veel koolhydraten, iets dat je in gedachten moet houden als je je koolhydraatinname probeert te beperken.

Peulvruchten bevatten daarnaast behoorlijk wat ijzer, magnesium, kalium en calcium. Het probleem is: door de grote hoeveelheden fytaten kan je lichaam (zie het eerste punt) deze niet goed absorberen.

Wil je de hoeveelheid voedingsstoffen per maaltijd maximaliseren (en dat is binnen Paleo natuurlijk het doel), dan kies je dus beter voor andere voeding dan peulvruchten.

Speciale gevallen: sperziebonen en peultjes
Er zijn twee uitzonderingen op dit hele verhaal: sperziebonen en peultjes. In dit geval eten we niet alleen het zaad op, maar ook de peul zelf. Aangezien de meeste problematische elementen in het zaad zitten, krijgen we bij sperziebonen en peultjes verhoudingsgewijs veel minder schadelijke stofjes binnen. Bovendien worden ze vaak geoogst voor ze helemaal rijp zijn, en consumeren we ze vers in plaats van gedroogd, waardoor ze opnieuw minder fytaten en lectines bevatten dan andere peulvructhen. Daarom ondervinden de meesten mensen hier geen problemen mee en kan je ze prima toevoegen aan je Paleo dieet.

Onze conclusie?
Peulvruchten kan je gerust af en toe eten, ALS je de moeite neemt om ze grondig voor te bereiden (door te weken en te kiemen) om de schadelijke stoffen zoveel mogelijk te verwijderen. Plus: om zeker te weten hoe jouw lichaam reageert op peulvruchten, kan je ze het beste tijdelijk elimineren en daarna voorzichtig terug introduceren.

Er zijn twee uitzonderingen: pinda’s en soja. Omwille van de hierboven beschreven redenen zou ik aanbevelen om deze zoveel mogelijk te vermijden.